Калейдаскоп падзей

“Дзень сурка” — цудоўны мастацкі фільм, але як сапраўдная мадэль жыцця — страшная рэч. Кожны дзень займацца прыкладна адным і тым жа, размаўляць пра прыкладна адно і тое ж. Спіс можна працягваць па падобнай схеме. Выхаванцы ГПД Таццяны Урублеўскай з сярэдняй школы № 3 В.М.Усава Гродна такіх страхаў пазбаўлены: ім з дзяцінства паказваюць, што кожны дзень можна зрабіць непаўторным.

Таццяна Іванаўна задумала свой праект “Клубная гадзіна — з карысцю”, каб сістэматызаваць усе заняткі. Раней было як: пішаш сцэнарый, калі скарыстаўся ім, адкладаеш у шафу, забываеш, потым ён страчваецца сярод папер. Аднаразовая работа не тая, у якую хочацца ўкладаць вялікія сілы і фантазію. Да таго ж выхавальніца хацела, каб усе яе напрацоўкі маглі быць карыснымі для іншых. Новым работнікам гэта значна спрасціла б жыццё: яны паглядзяць, як праводзіць заняткі прафесіянал, зразумеюць алгарытм і з большым імпэтам пачнуць прыдумваць нешта сваё.

— У праекце я аб’яднала заняткі па розных напрамках: экалагічным, эстэтычным, здароўезберагальным, духоўна-маральным і патрыятычным, — расказвае Таццяна Урублеўская. — Заняткі праходзяць кожны дзень, але мы ці чаргуем напрамакі, ці адзін тыдзень прысвячаем пэўнаму і падбіраем розныя формы работы. Напрыклад, мы хочам будучы тыдзень звязаць са здаровым ладам жыцця. Значыць, у панядзелак можна правесці гутарку “Хто нас лечыць?”, дзе я раскажу пра медыцынскія прафесіі, загадаю загадкі, прапаную гульні. У аўторак мы нешта намалюем на тэму здароўя, у сераду правядзём віктарыну і г.д.

“Бачна, што дзецям заняткі падабаюцца, бо яны фатаграфуюць свае работы і паказваюць бацькам, загадваюць ім загадкі, якія чулі ў групе”.

А цяпер падрабязней пра напрамкі. У экалагічным задзейнічаны экскурсіі (“Прыкметы восені”, “Сляды чалавека”), назіранні (“Верасень-рабіннік”, “Лістапад”, “Сініччын дзень”), гульні (“Кош грыбніка”, “Павуцінне жыцця”, “Знайдзі сваё дзіця”), віктарыны (“Лясныя загадкі”, “Свет вакол нас”, “У свеце раслін і жывёл”), акцыі (“Чысціня прыроды пачынаецца з цябе”, “Кармушка”), працоўная акцыя “Хто, калі не мы” (дзеці збіраюць смецце і сартуюць яго па кантэйнерах), апавяданні на экалагічную тэматыку (“Падарожжа мурашкі”, “Аранжавае рыльца”, “Лясная газета”).

Дзякуючы эстэтычнаму напрамку, выхаванцы развіваюць свае творчыя здольнасці. Гэта робіцца праз арыгамі (“Вожык на паляне”, “Бусел — сімвал Беларусі”), маляванне (“Дзед Мароз спяшаецца на свята”, “Вясёлка-дуга ў госці да нас прыйшла”, “Мой любімы гадаванец”), індывідуальныя і калектыўныя аплікацыі. Напрыклад, для работы “Акварыум” Таццяна Урублеўская зрабіла акварыум, а дзеці выразалі і прыклеілі рыб, траву, ракавінкі. Таксама педагог падтрымлівае цесны кантакт з кіраўнікамі творчых калектываў (а іх у школе больш за 30), і ў другой палове дня дзеці ходзяць туды на заняткі.

— Наступны напрамак — здароўезберажэнне, дзе мы выпрацоўваем гігіенічныя ўменні і навыкі, умацоўваем здароўе. На клубных гадзінах я праводжу рухавыя фізкультхвілінкі і гульні, пальчыкавую гімнастыку, гімнастыку для вачэй, ладжу музычныя паўзы і танцы, знаёмлю дзяцей з водаратэрапіяй. Вельмі падабаюцца выхаванцам урокі здароўя: “Каб зубы былі здаровымі”, “Калі скура пашкоджана”, “Здаровая ежа для ўсёй сям’і”, “А хто нас лечыць?”, — гаворыць Таццяна Іванаўна.

Духоўна-маральны напрамак выхоўвае маральныя якасці, далучае да культурных традыцый беларускага народа. Гэта ўрокі дабрыні, квесты (“Па дарозе дабра”, “Спяшайцеся рабіць дабро”), урокі ветлівасці (“Наша дружная група”, “Твой знешні выгляд”, “Будзьце заўсёды ветлівымі”), гутаркі і віктарыны аб правілах паводзін і тэхніцы бяспекі (“Шануй і не парушай правілы дарожнага руху”, “Паводзіны ў школе на перапынку”). Сюды ж дадаюцца прагляд мультфільма “Урокі цётачкі Савы” падчас гутарак пра правілы дарожнага руху, маляванне пад музыку і далейшыя міні-выставы паміж групамі на тэмы ад пор года да ПДР.

Апошні напрамак — патрыятычнае выхаванне. У школе з 2016 года працуюць ваенна-патрыятычныя класы, і вучні адтуль прыходзяць у групы прадоўжанага дня, расказваюць, напрыклад, пра пагранічную службу, вучобу. Таксама Таццяна Іванаўна супрацоўнічае з кіраўнікамі школьных музея “Скарбонка” і музея Віктара Міхайлавіча Усава і ходзіць са сваімі выхаванцамі да іх “у госці”.

— “Клубная гадзіна” — гэта адмысловая форма работы ў групе прадоўжанага дня, дзе я ствараю атмасферу, якая спрыяе нязмушаным гутаркам, вясёлым забавам і дружнай сумеснай рабоце. Гэта не падобна на ўрок. Мы перастаўляем сталы ў круг, каб была больш утульная атмасфера. Раздрукоўваем карцінкі з дзеяннямі з апавядання, калі чытаем кнігі, каб у канцы дзеці расклалі іх у правільным парадку. І гэта толькі два прыёмы, якія дапамагаюць зрабіць заняткі больш яркімі, — дзеліцца Таццяна Урублеўская.

Ад яе падыходу ў плюсе ўсе: дзеці, маладыя выхавальнікі і нават настаўнікі. З першымі дзвюма катэгорыямі мы разабраліся вышэй, таму пра трэцюю. У першай чвэрці Таццяна Іванаўна расказвае пра паводзіны ў сталовай, на перапынку, у школьным двары, таму настаўнікі маюць дадатковую падтрымку. Да таго ж часам яны чуюць ад дзяцей: “А нам гэта ўжо расказвала Таццяна Іванаўна”, праўда, і педагогу даводзіцца чуць: “Мы гэта ўжо праходзілі з настаўнікам”. Яно і добра, бо што можа быць лепш, чым узаемная дапамога.

Настасся ХРЫШЧАНОВІЧ.
Фота з архіва Т.І.Урублеўскай.