Шосты дзень Інтэрнэт-версія выхаваўчага дадатку да "Настаўніцкай газеты"
Як навучыць дзіця быць здаровым? Дакладней, сфарміраваць у яго ўсвядомленую патрэбу быць здаровым? Прычым не толькі фізічна, але і ў псіхалагічным плане? Пытанні няпростыя. І, без сумненняў, патрабуюць творчага падыходу. Адзін са шляхоў іх вырашэння мы знайшлі, арганізаваўшы на базе сталічнай школы № 161 летнік дзённага знаходжання “Ветразь”. Яго асаблівасцю стаў новы цікавы праект “Спарта”, які можа быць асновай для арганізацыі спартыўнага тыдня ў любым аздараўленчым летніку. Пераўтварыўшы фізкультуру і спорт у захапляльныя прыгоды, мы дорым дзецям радасць самапазнання і жадання далей працаваць над сабой.
На падрыхтоўчым этапе мы выбралі групу дзяцей, якіх аб’ядноўвала цікавасць да заняткаў фізічнай культурай і спортам. Яны склалі аснову атрада “Спарта”. З дапамогай анкетавання, было вызначана кола інтарэсаў дзяцей. Затым мы склалі план работы, які ўключыў у сябе дзень знаёмстваў, дзень павышэння самаацэнкі, дзень плавання, дзень гісторыі, дзень тымбілдынга, валанцёрскі дзень “На шляху да алімпійскага медаля”.
Дзень знаёмстваў
Ні для каго не сакрэт, што першым этапам стварэння калектыву з’яўляецца знаёмства. Для знаёмстваў можна выкарыстоўваць наступныя гульні:
“Назавіся”. Усе стаяць у крузе, трымаючы выцягнутыя перад сабой рукі. Той, хто пачынае гульню, кідае мяч праз цэнтр круга аднаму з удзельнікаў і называе пры гэтым сваё імя. Кінуўшы мяч, ён апускае рукі. Пасля таго, як мяч абыдзе ўсіх, і ўсе апусцяць рукі, гульня пачынаецца па новым крузе. Кожны з удзельнікаў кідае мяч таму чалавеку, якому ён кідаў у першы раз, і зноў называе сваё імя.
“Выгляд”. Гульня карысная для групы, дзе ўсе пакуль незнаёмыя. Гуляюць 4—15 чалавек. Выбіраецца пара гульцоў. Папярэдне вывучыўшы выгляд адно аднаго, яны становяцца спіна да спіны. Усе астатнія пачынаюць кожнаму з іх па чарзе задаваць пытанні пра выгляд напарніка.
“Ілгун”. Гэтая гульня таксама дапаможа вам лепш пазнаць адзін аднаго. Неабходна 5—8 чалавек. Падрыхтуйце бланкі па колькасці гульцоў. У бланках павінны быць прыкладна такія радкі:
Самая далёкая мясціна, дзе мне ўдалося пабываць, гэта…
У дзяцінстве мне забаранялі рабіць…, а я ўсё роўна рабіў!
Маё хобі…
Калі я быў маленькі, я марыў стаць…
Самае вялікае дасягненне ў маім жыцці — гэта…
У мяне ёсць адна дрэнная звычка…
Аркушы з гэтымі пытаннямі раздаюцца кожнаму гульцу, і кожны павінен запоўніць іх, адказваючы шчыра на ўсе пытанні, акрамя аднаго. Гэта значыць адзін адказ будзе хлуслівым.
Потым, калі ўсе гатовы, гульцы па чарзе чытаюць услых свае адказы. Задача ж астатніх — адгадаць хлуслівы адказ. Калі хтосьці адгадаў, яму прысуджаюць ачко. А сам “ілгун” атрымлівае столькі ачкоў, колькі людзей яму ўдалося падмануць. Выйграе той, хто набраў больш за ўсіх ачкоў.
У канцы абавязкова праводзіцца рэфлексія. Гэта мерапрыемства дазваляе бліжэй пазнаёміцца дзецям і кіраўніку атрада.
Дзень павышэння самаацэнкі
Настаўнікі часта заўважаюць, што надыходзіць час, калі перастаюць ладзіцца адносіны ў калектыве, сярод дзяцей узнікаюць рознагалоссі, пераважаюць дні з дрэнным настроем. Крайнасці, у якія пры гэтым упадае дзіця, не прыводзяць ні да чаго добрага, поспех у дасягненні педагагічных мэт так і не наступае. Псіхолагі кажуць пра тое, што, перш за ўсё, трэба павысіць самаацэнку, толькі тады можна гаварыць пра гармонію.
Напрыклад, вы можаце выкарыстаць практыкаванне “Імя і эпітэт”. Гэтая жартоўная гульня — чарговая магчымасць вывучыць імёны і адначасова нядрэнная магчымасць паказаць сябе.
Атрад рассаджваецца па крузе. Адзін з дзяцей, прадстаўляючыся, падбірае ў адносінах да сябе які-небудзь эпітэт. Гэты прыметнік павінен пачынацца з той жа літары, што і імя, характарызаваць дзіця і па магчымасці ўзвялічваць, напрыклад, магнетычная Марына, геніяльны Генадзь, бадзёры Барыс і інш. Другі чалавек спачатку паўтарае імя і эпітэт папярэдняга, а потым дадае ўласную камбінацыю. Трэці — абодва варыянты і прадстаўляецца сам. Так адбываецца па крузе. Апошняму ўдзельніку найбольш цяжка, аднак ён мае больш шансаў запомніць імёны ўсіх удзельнікаў. Напрыканцы гульні дзецям прапаноўваецца абмяняцца ўражаннямі.
Ёсць яшчэ адна гульня, якая, без сумненняў, зацікавіць дзяцей, — “Лодка правоў”.
Удзельнікі гульні выбіраюць 6 правоў. Прапаноўвацца могуць любыя, напрыклад: ежа і вада, цацкі, чыстае паветра, кішэнныя грошы, уласны пакой, любоў, дабрыня… У кожнага павінна быць выява лодкі і 6 аркушыкаў з напісанымі на іх правамі. Усе заплюшчваюць вочы і ўяўляюць, што лодка перагружана, а кожнае права важыць 50 кг. Каб лодка не патанула, неабходна скінуць адно права. Кожны з удзельнікаў скідвае яго. Так працягваецца да таго часу, пакуль на лодцы не застанецца адно самае важнае права. Пасля кожны можа растлумачыць, чаму ён пакінуў гэтае права.
Як вы разумееце, большая частка гэтага практыкавання выконваецца ўдзельнікамі адзін на адзін з сабой, гэтым яно і вартае ўвагі.
Спадабаецца дзецям і гульня “Фотаробат”, у якой удзельнікі павінны скласці зборны фотапартрэт групы. Выява будуецца з 12—15 элементаў: галавы, шыі, левай і правай рук, тулава, левай і правай ног, вачэй, носа, рота, вушэй, валасоў. Кожная дэталь абмяркоўваецца і бярэцца ў аднаго з гульцоў. Выбар абавязкова каментуецца, напрыклад: “Прапаноўваю ўзяць у наш партрэт галаву Іванова, таму што яна самая разумная” і г.д.
Мы лічым, што правядзенне такіх трэнінгаў дазволіць дзіцяці па-іншаму зірнуць на сябе і свае магчымасці, што ў сваю чаргу павысіць вынік пры выступленні на спаборніцтвах.
Дзень плавання
Плаванне адносіцца да аэробных відаў спорту і аказвае велізарнае лекавае ўздзеянне на арганізм чалавека. Яго карысць відавочная як для дзяцей, так і для дарослых. Яно эфектыўна ўплывае на фізічныя паказчыкі развіцця чалавека, такія як вага і рост. Карысць плавання ў тым, што яно садзейнічае ўмацаванню нервовай і сардэчна-сасудзістай сістэм, развівае дыхальны апарат, з’яўляецца добрым сродкам для ўмацавання касцявой тканкі, выпраўляе парушэнне паставы, плоскаступнёвасць, скаліёз.
У працэсе нашых заняткаў былі вырашаны наступныя задачы:
— навучыць дыхаць у вадзе (выдыхі ў ваду);
— навучыць трымаць цела на паверхні вады на жываце і на спіне;
— навучыць каардынацыйным магчымасцям у вадзе, слізгаючы, выконваць найпрасцейшыя рухі рукамі і нагамі;
— навучыць аблегчаным спосабам плавання.
Дзень гісторыі
Нехта з вялікіх сказаў: “Без мінулага няма будучыні”. І меў рацыю. Можна смела сказаць, што спорт гэтаму просты доказ. Толькі на прыкладах вялікіх спартсменаў можна цалкам зразумець, чаго варта чэмпіёнства і што трэба зрабіць для дасягнення высокіх вынікаў. У нашых дзяцей была цудоўная магчымасць наведаць Музей гісторыі фізічнай культуры і спорту Рэспублікі Беларусь. Яны пазнаёміліся з гісторыяй стварэння алімпійскага руху і гісторыяй развіцця алімпійскіх відаў спорту ў нашай краіне, з гісторыяй вялікіх спартыўных дасягненняў, якія, спадзяёмся, натхняць дзяцей на высокія вынікі.
Дзень тымбілдынга
Тымбілдынг — вельмі эфектыўны інструмент пры стварэнні згуртаванай і дружнай каманды. У працэсе трэнінгу ў калектыве ствараецца атмасфера творчага пошуку, адпрацоўваюцца магчымасці прыняцця нестандартных рашэнняў, павышаецца ўзровень узаемадапамогі і ўзаемнай падтрымкі паміж дзецьмі. Праз захапляльныя, і даволі простыя практыкаванні група вучыцца вырашаць агульную задачу, выпрацоўваць тактыку і стратэгію яе вырашэння.
Паспрабуйце практыкаванне “Атамы”. Вядучы прапаноўвае ўсім удзельнікам уявіць сябе атамамі, задача якіх, перасоўваючыся па пакоі, збірацца ў малекулы, захоўваючы пры гэтым пэўныя ўмовы. Напрыклад, вядучы называе лічбу 5, і дзеці збягаюцца ў групу з 5 чалавек. Хто не паспеў сабрацца па 5, той выходзіць з гульні. Такая разбіўка на малекулы можа ажыццяўляцца па знаку задыяка, месцы жыхарства, захапленні і інш.
Мэта гульні “Вусень” — навучыцца даверу. Паміж жыватом аднаго гульца і спінай другога зацісніце паветраны шар ці мяч. Дакранацца рукамі да яго строга забараняецца! Першы ў ланцужку ўдзельнік трымае свой мяч на выцягнутых руках. Такім чынам у адным ланцужку і без дапамогі рук удзельнікі павінны прайсці па пэўным маршруце. Педагогу важна звярнуць увагу на тое, дзе размяшчаюцца лідары, хто кіруе рухам “жывога вусеня”.
Згуртаваць каманду дапаможа таксама гульня “Блытанкі”. Уся каманда бярэцца за рукі. І толькі выбраны камандай Разумнік стаіць у гэты час да ўсіх спінай. Каманда, не раздымаючы рук, стараецца як мага больш заблытацца, а Разумніку трэба будзе потым усё гэта разблытаць.
Такі трэнінг дазваляе яшчэ больш згуртаваць атрад, што ў далейшым паўплывае на вынікі ў камандных відах спорту.
Валанцёрскі дзень “На шляху да алімпійскага медаля”
Важна, калі дзеці не толькі самі ўдзельнічаюць у спаборніцтвах, але і арганізоўваюць іх для іншых. Гэта дае магчымасць адчуць адказнасць.
У госці да нашых выхаванцаў прыходзілі малыя з дзіцячага сада № 130. “Спартанцы” падрыхтавалі спартыўна-забаўляльнае мерапрыемства “На шляху да алімпійскага медаля”. Асноўная мэта мерапрыемства — прапаганда фізічнай культуры і спорту ва ўстановах дашкольнай адукацыі. Усе ўдзельнікі былі падзелены на дзве каманды. Кожная каманда атрымала маршрутны ліст. Праходзячы па маршруце, каманды зараблялі балы. Варта адзначыць, што ўсе заданні распрацавалі ўдзельнікі нашага атрада, валанцёры выступалі ў ролі сцэнарыстаў і ў ролі суддзяў на маршруце. Мерапрыемства дазволіла ўмацаваць сяброўскія адносіны з падшэфнай арганізацыяй. Атрымалася цікавае і захапляльнае мерапрыемства.
Таксама на працягу тыдня праводзіліся спартыўныя і рухомыя гульні, заняткі ў трэнажорнай зале. Праводзіліся гадзіны настольных гульняў: дзеці пазнаёміліся з правіламі гульні ў шахматы, шашкі, вывучылі правілы гульні ў Лігрэта, Эліяс і многія іншыя.
Наш праект “Спарта” аказаўся паспяховым. І хочацца думаць, што для яго ўдзельнікаў гэта толькі першы крок на шляху да здароўя. А нас, педагогаў, чакаюць новыя пакаленні юных “спартанцаў”.